De gezondheidszorg in Nederland is verantwoordelijk voor 7 tot 8% van het totale broeikasgaseffect. In de ziekenhuizen is zeker 20% hiervan afkomstig uit de operatiekamer. Het gaat daarbij om zaken als afval, inhalatiegassen voor de anesthesie, luchtverversing en medicijnresten in het afvalwater. In ziekenhuizen is daarom al veel aandacht voor duurzaamheid, bijvoorbeeld via de Green Deal Zorg 3.0. Hierin maakten partijen uit de zorgsector en verschillende ministeries eind vorig jaar nieuwe afspraken over het verduurzamen van de zorg.

Inzicht in milieubelasting

Het MUMC+ ontving van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een subsidie van 3,4 miljoen euro voor het onderzoek CAREFREE: Creating A healthieR Environment for FutuRE patiEnts. Hiermee kan het MUMC+ nauwkeurig in kaart brengen wat de milieubelasting is van de galblaasverwijdering via een kijkoperatie. Dit is een ingreep die zo’n 15.000 keer per jaar wordt uitgevoerd in Nederland. Om alle aspecten van duurzaamheid te betrekken is een divers team samengesteld, dat bestaat uit onderzoekers, artsen, verpleegkundigen, psychologen, filosofen, inkopers van materialen, beleidsmakers en betrokkenen uit de geneesmiddelen- en instrumentenindustrie, waterschappen, TNO en RIVM.

Milieubelasting in kaart brengen

Onderzoeksleider Nicole Bouvy, hoogleraar innovatieve chirurgische technieken bij het MUMC+: ‘Gemiddeld gebruiken we zo’n 7 kilo aan wegwerpmaterialen bij deze operatie. Daarnaast is er negatieve impact op het milieu door de luchtverversing op de operatiekamer, medicijnresten in afvalwater en reisbewegingen van patiënten voor herhaalbezoeken. Ook kijken we naar de vraag of er niet te veel mensen worden geopereerd, want onderzoek laat zien dat een deel van de patiënten geen verbetering van de klachten ervaart na de operatie. Niet opereren is natuurlijk duurzamer dan wel opereren. Als we inzicht hebben in alle vormen van milieubelasting kunnen we plannen maken voor hoe we structureel duurzamer kunnen opereren.’ Hierbij is het onderzoek gericht op twee aspecten: gedrag en ethiek. Bouvy werkt daarvoor onder meer samen met Frank van Harreveld, hoogleraar sociale psychologie van de Universiteit van Amsterdam, en Marc Davidson, hoogleraar wijsgerige ethiek aan Radboud Universiteit.

Brede samenwerking

In het CAREFREE-onderzoek werkt het MUMC+ samen met Radboudumc, Radboud Universiteit, Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam, UMCG, Laurentius Ziekenhuis, Rijnstate, Spaarne Gasthuis, Isala (ziekenhuis), Heelkunde Instituut Nederland, Annadal Kliniek en Maastricht University.

Bron: Maastricht UMC+