Het LUMC heeft de ‘Winterschool’ ontwikkeld met als doel het programma Academische Verpleegkunde te integreren in het onderwijs. De Winterschool is bedoeld voor verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in de eerste en tweede lijn. Continuïteit van zorg is hierbij een belangrijke inhoudelijk thema. Dit thema werd verkend vanuit verschillende perspectieven, waaronder:
- positieve gezondheid;
- mogelijke scenario’s van de zorg in Nederland in 2030 en;
- de theorie van het regenboogmodel voor geïntegreerde zorg. Die geeft richting aan hoe zorgverleners samen de zorg kunnen afstemmen op de unieke behoeften van zorgvragers en hun naasten. Tot slot zijn best practices uit de eigen praktijk vermeld. Tegelijkertijd is actief gewerkt aan het opbouwen van een netwerk.
Netwerk opbouwen
Een sterk netwerk opbouwen begint met open communicatie en samenwerking. Het doel van netwerken is elkaar helpen, waarbij de zorgverlener zich inleeft in de ander en zich afvraagt wat die nodig heeft voor goede zorg. De zorgverlener kijkt actief naar wat daarvoor geregeld moet worden.
Tijdens de winterschool realiseren wij dit met werkgroep-opdrachten. Eerst brengen de deelnemers hun netwerk in kaart. Ten tweede bespreken zij hoe het netwerk van de zorgvragers eruitziet. Tot slot verkennen zij waar de netwerken elkaar raken en of er nieuwe verbindingen mogelijk zijn. De gesprekken leveren herkenbare thema’s op en leiden tot inzicht in elkaars perspectieven.
‘In de eerste lijn zien verpleegkundigen een cliënt, in de tweede een patiënt’
Een opvallend perspectief, waarin verschillen zichtbaar zijn, is hoe verpleegkundigen hun zorgvrager bekijken. In de eerste lijn als ‘cliënt’ en in de tweede lijn als ‘patiënt’. Dit verschil is niet alleen taalkundig, maar creëert ook onderscheid in zorgrelatie, waarmee bovendien wordt bepaald waar de regie van de zorg ligt. Het gesprek daarover brengt nuances in continuïteit van zorg aan het licht.
Bewustwording
Onderwijs alleen kan de problemen die de continuïteit van zorg in de weg staan niet volledig oplossen. Gelukkig bieden sommige verpleegkundige vervolgopleidingen en nascholingen een platform om bij te dragen aan begrip en bewustwording. Dit is terecht, want continuïteit van zorgis sterk verbonden met de CanMEDs-competentiegebieden maatschappelijk handelen en leiderschap.
‘Actief investeren in relaties getuigt van goed leiderschap’
Hierbij is een proactieve houding van verpleegkundigen nodig: zij zetten zich in voor samenwerking in de netwerken. Zo ervaart de zorgvrager dat er continuïteit is in zijn of haar zorg. Kortom, actief investeren in relaties getuigt van goed verpleegkundig leiderschap.
