Gedifferentieerd verpleegkundig werk binnen ziekenhuizen en universitair medische centra, en de betekenis daarvan voor de verpleegkundige beroepsuitoefening. Dat was het onderzoeksthema van Registered nurses to Blend (RN2Blend). Dit wetenschappelijk onderzoeksprogramma is eind september na vier jaar afgerond. Het slotakkoord ging gepaard met een congres en de presentatie van het eindrapport.

Invloed

In het rapport staat onder meer dat deelstudies positieve effecten van gedifferentieerd werken hebben aangetoond. Een citaat: ‘Zo heeft het opstellen van nieuwe functieprofielen en het vrijmaken van regie-uren om invulling te geven aan regietaken ervoor gezorgd dat verpleegkundigen tijd, ruimte en legitimiteit kregen en ervoeren om aan te sluiten bij beleids- en besluitvormingsprocessen op verschillende plekken in ziekenhuisorganisaties, en dat zij daar ook invloed konden uitoefenen. Voorbeelden daarvan zijn kwaliteitscommissies, strategiebijeenkomsten en bestuurlijke overleggen.’

Kwaliteitsbeleid

De auteurs van het rapport vervolgen: ‘Het inbrengen van een verpleegkundig perspectief op kwaliteitsvraagstukken leidde doorgaans tot een bredere invulling van kwaliteitsbeleid, een betere aansluiting van kwaliteitsmeetinstrumenten bij de dagelijkse zorgpraktijk (bijvoorbeeld de herziening van kwaliteitsindicatoren) en meer ‘eigenaarschap’ over kwaliteit van zorg binnen verpleegkundige teams. Aansluiting van verpleegkundigen bij organisatievraagstukken op afdelingsniveau heeft er daarnaast toe geleid dat zij zelf konden experimenteren met het anders vormgeven van verpleegkundige rollen binnen zorgteams.’

Efficiëntere organisatie

De auteurs melden dat hun onderzoek naar de kosteneffectiviteit heeft duidelijk gemaakt dat dit kan leiden tot een efficiëntere organisatie van zorg: even goede gezondheidsuitkomsten en patiënttevredenheid, maar met minder werk voor verpleegkundigen. Zij adviseren: ‘Bij het ontwerpen en evalueren van veranderingen is het wel belangrijk oog te hebben voor de specifieke context waarin die plaatsvinden. Onze resultaten laten niet zien dat gedifferentieerd werken altijd en overal tot meer efficiëntie leidt, maar wel dat er aanzienlijke potentie is voor verbeteringen.’

‘Geen gedoe’

De belangrijkste onderzoeksconclusie is dat dé verpleegkundige niet bestaat en dat de verpleegkundige professie en de zorg juist gebaat zijn bij diversiteit. Waar de ene verpleegkundige graag meer tijd wil voor beroepsontwikkeling, wil de andere vooral ‘geen gedoe’ en ‘aan het bed’. De auteurs: ‘Verpleegkundigen hebben verschillende wensen, sterke punten en ambities. Hiervoor moet ruimte zijn, juist omdat die diversiteit bijdraagt aan betere en efficiëntere zorg.’

Hier vind je De kracht van verschil. Eindrapportage van RN2Blend, een actieonderzoek naar gedifferentieerd werken in de verpleegkunde.