De vuurwerktraditie kent een belangrijke schaduwkant die volledig vermijdbaar is en blijvende impact heeft op de slachtoffers, vaak omstanders. Het kost mensenlevens en onnodig zorggeld. Deze verklaring staat sinds 10 januari op de websites van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).

De ziekenhuizen melden de verantwoordelijkheid te voelen zich publiekelijk uit te spreken vanuit hun zorgtaak. ‘Zorgverleners zagen ook dit jaar veel te veel zeer ernstig letsel, ook bij heel jonge kinderen die hiermee getekend zijn voor het leven.’

Te hoge prijs

Helen Mertens is bestuursvoorzitter van het Maastricht UMC+ en voorzitter van de NFU. Zij zegt: ‘Als academische ziekenhuizen verlenen wij zorg aan een ieder die zorg nodig heeft, ongeacht de reden waarom ze een ziekte of verwonding oplopen, maar ons ongemak groeit over vuurwerkslachtoffers, slachtoffers die te voorkomen zijn. Bovendien geldt dat bijna de helft van de slachtoffers omstanders zijn, waarvan een groot deel kinderen. De trauma’s en blijvende invaliditeit raken vervolgens niet alleen de slachtoffers zelf, maar hebben ook een enorme impact op hun families, het sociale netwerk en de maatschappij als geheel. Daarom willen wij onze stem laten horen in deze maatschappelijke discussie. De prijs die wij als maatschappij betalen voor de vuurwerktraditie is vanuit gezondheidsoogpunt te hoog.’

Persoonlijke drama’s

Het aantal vuurwerkslachtoffers daalde dit jaar zeer licht, maar de ziekenhuizen kijken vooral naar de ernst van verwondingen en persoonlijke drama’s in de nieuwjaarsnacht op de SEH’s, operatiekamers en verpleegafdelingen.

Ronald Henry is internist acute geneeskunde en medisch afdelingshoofd van de Spoedeisende Hulp (SEH) in het Maastricht UMC+. Hij vertelt: ‘Wij zagen dit jaar naast ernstige aangezichtsverwondingen ook zeer ernstig handletsel met amputatie tot gevolg en een aantal IC-opnames. Zorgverleners van nagenoeg alle specialismen moesten ’s nachts en in de loop van de volgende dag worden opgeroepen. Het gaat daarbij om traumachirurgen, oogartsen, plastisch chirurgen, chirurgen voor aangezicht en mond en kaak; voor volwassenen én kinderen. Ook diverse andere zorgverleners, zoals verpleegkundigen en OK-assistenten stonden paraat of moesten worden opgeroepen. Om te herstellen wat er te herstellen viel, te opereren wat er (nog) te opereren viel en te amputeren waar geen andere oplossing voor was.’

Stijgende zorgvraag

NVZ-voorzitter Ad Melkert zegt naar aanleiding van de impact van het vuurwerkletsel op de slachtoffers en hun naasten: ‘In de ziekenhuizen zien zorgverleners dat dit leed leidt tot extra werkdruk, medische kosten en ook tot onhoudbare druk op de politie. We steunen het pleidooi om tot een vuurwerkverbod te komen, om op die manier ook de druk op de zorg te verlichten. De zorg staat immers al jaren onder grote druk. We moeten er alles aan doen om de uitdagingen van de stijgende zorgvraag aan te kunnen.’