De ontwikkeling van verpleegkundig leiderschap begon in een tijd waarin verplegen voornamelijk als een taakgerichte rol werd beschouwd. Tegenwoordig spelen verpleegkundigen een actieve rol bij het beïnvloeden en vormgeven van beleid, het nemen van beslissingen en verbeteren van de kwaliteit van zorg. Aandacht voor verpleegkundig leiderschap blijft nodig, omdat onze gezondheidszorg complex en dynamisch is en we te maken hebben met grote maatschappelijke uitdagingen. Dat schrijft Kim Verhaegh, lector Verpleegkundig Leiderschap, in het openingsartikel over leiderschap.

Leren

Leiderschap kun je leren, aldus Margreet van der Cingel, lector Verpleegkundig Leiderschap & Onderzoek voor Goede Zorg, in een ander artikel. Een citaat: ‘Hoe kunnen verpleegkundigen in de hectiek van hun werk blijvende invloed ontwikkelen? Dat vereist gerichte handvatten. Gelukkig kun je leiderschap leren, vooral van elkaar.’

Excellente Verpleegkundigen

Het Deventer Ziekenhuis heeft het programma Excellente Verpleegkundigen opgezet vanuit de principes van het Magnet-gedachtegoed. Het resultaat: versterking van professionele zeggenschap. Irene Harmsen is PhD en chief nursing officer in het Deventer Ziekenhuis, Brigitte de Brouwer is PhD en eigenaar van Accuralis in Eindhoven. Zij schrijven onder meer over de geleerde lessen.

Nieuw narratief

Gaat het over verpleegkundig leiderschap, dan is het tijd voor een nieuw narratief, stelt Pieterbas Lalleman, lector Leiderschap. ‘We hebben wél een stem, mengen ons met engagement in het maatschappelijk debat en dragen daarmee bij aan toekomstige oplossingen in de zorg.’

In de wijk

Het TvZ-dossier wordt afgesloten met een artikel over wijkverpleegkundig leiderschap. De auteurs onderzochten of een compacte, door de HAN ontwikkelde interventie wijkverpleegkundigen ondersteunt in hun leiderschapsrol. Een pilot met teams van Pantein biedt het antwoord. ‘Wijkverpleegkundigen ervaren de leiderschapsinterventie als waardevol voor de ontwikkeling van leiderschapsvaardigheden’, concluderen docent-onderzoeker Anne Harderwijk, lector Wijkverpleging Minke Nieuwboer, Pantein-regiomanager Karin de Haan en de Pantein-wijkverpleegkundigen Meike van der Lee en Sanne van Stekelenburg.