De campagne over Samen Beslissen in de zorg werd vorig jaar september gestart en loopt tot december dit jaar. Kantar Public deed vorig jaar een nulmeting naar de ervaringen met Samen Beslissen. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat ruim 40% van alle zorggebruikers wel eens twijfelen of ze na een gesprek met een zorgverlener voldoende en/of de juiste vragen hebben gesteld. Dit gold voor 46 procent van de mensen die een verpleegkundige in het ziekenhuis hadden gesproken en 39 procent van degenen die een wijkverpleegkundige hadden ontmoet.

Doelstellingen campagne Samen beslissen in de zorg

Belangrijk onderdeel van de campagne is de website begineengoedgesprek.nl. Ook zijn diverse tv-commercials vertoond. Vooraf zijn meerdere doelstellingen geformuleerd, zowel voor zorggebruikers als voor zorgverleners. Zoals dat meer zorggebruikers door de campagne:

• zich voorbereiden op gesprekken met verpleegkundigen en artsen;
• informatie zoeken (over ziektebeeld en behandeling bijvoorbeeld);
• vooraf nadenken over belangrijke punten;
• zelf beginnen over wat voor hen belangrijk is.

Doelstellingen voor zorgverleners waren onder andere:

• dat meer zorgverleners de patiënt uitnodigen mee te beslissen;
• alle relevante keuzemogelijkheden uitleggen;
• vragen wat belangrijk is voor de patiënt;
• toetsen of de patiënt het begrijpt.

Conclusies bij zorgverleners

Het aantal zorgverleners dat tijdens de laatste afspraak de beslissing samen met de patiënt zegt te hebben genomen is ten opzichte van de 0-meting gelijk gebleven, schrijven de onderzoekers van Kantar Public in hun eindevaluatie. ‘Het commitment is op geen van de vijf hoofddoelgedragingen significant gestegen en geen van de doelstellingen is al bereikt.’

Wel positief: veel zorgverleners zien het belang van de campagne Samen Beslissen in de zorg. ‘Zeven op de tien zorgverleners vinden de campagne (erg) belangrijk. Bij een ruime meerderheid stimuleert de campagne (misschien) wel tot actie bij toekomstige afspraken.’

Conclusies bij zorggebruikers

Ondanks dat er niet veel significante verschillen zijn is er wel een voorzichtig positieve beweging te zien bij zorggebruikers naar aanleiding van de campagne, aldus de eindmeting. ‘Positief is dat het commitment op twee van de vijf hoofddoelgedragingen significant is gestegen (voorbereiden en zelf beginnen over wat belangrijk is). Daarnaast is de gedragsdoelstelling t.a.v. ‘vooraf informatie opzoeken’ voor lager opgeleiden behaald en de doelstelling t.a.v het bespreken van alle keuzemogelijkheden door de zorgverlener is door de totale groep gehaald. Blijvende aandacht is nodig om de voorzichtig stijgende lijn door te zetten en meer doelstellingen te halen.’

‘We moeten vaker aan patiënten vragen wat zij belangrijk vinden’

Neuroloog en bestuurslid bij de Federatie Medisch Specialisten Selma Tromp reageert op de website van Patiëntenfederatie Nederland op de eindmeting. ‘Nog net zo veel zorgverleners als voor de campagne zeggen samen te beslissen. We leggen de verschillende behandelopties met voors en tegens uit aan de patiënt en denken als professional dat wij daarmee al best vaak samen met de patiënt beslissen. Maar in de praktijk valt tegen hoe vaak we aan onze patiënten vragen wat zij belangrijk vinden in hun leven, en dit meenemen in de gezamenlijke besluitvorming. Dit moeten we vaker doen. Het samenbrengen van de kennis van de zorgverlener en de voorkeuren van de patiënt is een voorwaarde om samen te kunnen beslissen. En instrumenten, zoals de keuzekaarten op Thuisarts.nl, kunnen daarbij behulpzaam zijn.’

De eindmeting campagne Samen Beslissen in de zorg is gedaan onder ruim vierhonderd zorgverleners, waarvan 56 verpleegkundigen/verpleegkundig specialisten, en ruim elfhonderd zorggebruikers. Lees via de website van Patiëntenfederatie Nederland het volledige rapport.