De E-healthmonitor brengt jaarlijks de ontwikkelingen en het gebruik van e-health binnen de zorg in kaart. Het onderzoek wordt verricht door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), National eHealth Living Lab (NeLL) en onderzoeks- en kennisorganisatie Nivel. Uit de nieuwste monitor komt naar voren dat zorggebruikers zich in 2021 vaker hebben bediend van websites, apps en wearables om informatie over hun gezondheid en behandeling op te zoeken en bij te houden. Tegelijk wordt geconstateerd dat meer zorgorganisaties een patiëntportaal zijn gaan aanbieden, maar dat het gebruik onder zorggebruikers achterbleef.

Verpleegkundigen

Wat wordt gemeld over de verpleegkunde? Onder meer dat hier wordt gebruikgemaakt van diverse digitale toepassingen voor zorgondersteuning. Van alle verpleegkundigen geeft 27 procent aan gebruik te maken van medicijndispensers – een elektronisch apparaat dat automatisch op het juiste moment de juiste medicatie aanbiedt. Dit is een positieve ontwikkeling: hoewel soms andere geluiden klinken, werkt een medicijndispenser tijdbesparend.

Corona

De monitor wijst uit dat digitale communicatie, patiëntportalen en toepassingen voor zorgondersteuning meer zijn ingezet in de zorg. Bovendien zien steeds meer zorgverleners de meerwaarde van e-health in. Dat is deels te verklaren door ervaringen met e-health tijdens de uitbraak van het coronavirus. Toch is digitale zorg nog niet voor iedereen vanzelfsprekend en is het vaak nog geen vast onderdeel van de zorg, zo staat in de monitor.

Zinvolle inzet

Zo wordt weinig gebruikgemaakt van toepassingen waarmee de patiënt de eigen regie kan houden of vergroten, zoals telemonitoring en de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Verder is het voor zorgverleners en zorggebruikers niet altijd duidelijk hoe digitale zorg zinvol kan worden ingezet. De monitor bevat aanbevelingen voor beleidsmakers en veldpartijen om hierin verandering te brengen. Samenvattend: om de toepassing van digitale zorg te vergroten en verbeteren, zijn veranderingen nodig in zorgprocessen, vaardigheden van zorggebruikers en zorgverleners en financiering. Oftewel: zonder financiering gebeurt niets.

Blended care

Bestuurders van zorgorganisaties hebben een belangrijke taak: een andere inrichting van zorgprocessen, met als uitgangspunt blended care, en een andere manier van (samen)werken. Het is ook belangrijk de kennis en vaardigheden van zorgverleners te vergroten die nodig zijn voor de inzet en toepassing van digitale zorg. Dit begint bij (beroeps)opleidingen en heeft daarna aandacht nodig gedurende de hele loopbaan, bijvoorbeeld in de vorm van na- of bijscholing.

Gezondheidsverschillen

Helaas lijkt digitale zelfhulp gezondheidsverschillen te bevorderen. Onder ouderen en lager opgeleiden wordt er minder gebruik van gemaakt. Een passage uit de monitor: ‘Als we kijken naar verschillen in het gebruik van digitale zelfhulp tussen leeftijden en opleidingsniveau, is te zien dat ouderen (65+) en lager opgeleiden (tot en met lager beroepsonderwijs, lbo) minder gebruikmaken van websites, apps en wearables in vergelijking met andere leeftijdsgroepen en andere opleidingsniveaus’.