Verkiezingen zijn de ultieme vorm van zeggenschap voor burgers. Via je stem invloed uitoefenen op het beleid van het land. Democratie is een voorrecht en een groot goed. Hoe bijzonder democratie is, besef je als je ziet dat elders – niet eens zo heel ver hier vandaan – mensen opgesloten worden in strafkampen omdat zij anders denken én zich uitspreken.

Zeggenschap in de zorg is uiteraard óók democratie. Democratie in het klein, in een zorgorganisatie. Wanneer ik de geluiden hoor uit mijn achterban – de wijkverpleging – kijk ik met enige jaloezie naar de collega’s in de ziekenhuizen. Zij liggen vóór met zeggenschap over beleid en beroepsuitoefening in hun organisatie. Goed, lang niet alle ziekenhuizen zijn al zo ver, maar het lijkt erop dat zeggenschap daar meer geaccepteerd is.

In de wijkverpleging gaat zeggenschap helaas nog niet overal vanzelf, uitzonderingen daargelaten. Sterker, als blijkt dat zeggenschap iets te krachtig wordt in een wijkteam, haal je die professionals toch uit elkaar? Gewoon overplaatsen naar een ander wijkteam in een ander deel van de organisatie. Wel zo comfortabel, want in je ééntje zeggenschap verwerven is stukken moeilijker. Ja, dit is echt gebeurd anno 2023.

Sommige managers en bestuurders in de zorg zien zeggenschap dus anders. Best wel zuur, omdat ze elders graag pronken met hun verpleegkundige of professionele adviesraad. Leuk voor de buitenkant, maar in het echt? In de kern is zeggenschap maar lastig. Meedenkers en meepraters kosten tijd en zorgen voor vertraging van de organisatiebelangen.

Zeggenschap is meer een mooie zoethouder voor je personeel. Het dringt nog niet door dat op deze manier kijken naar zeggenschap een blinde vlek in stand houdt. Meedenkers en meepraters zijn ook meedoeners. Zeggenschap leidt hoe dan ook tot meer werkplezier en maakt de organisatie tot een aantrekkelijke werkgever.

Hopelijk krabben genoemde bestuurders en managers zich eens achter de oren. Want met democratie in je zorgorganisatie, oftewel zeggenschap, ben je verzekerd van het grootste kapitaal: betrokken en bevlogen zorgprofessionals.