Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Column Ethiek | Arjan van Os: Eigen ethiek eerst?

Moeten we een zorgmachtiging aanvragen? Kan deze patiënt met ontslag? Kunnen we deze zorg wel leveren? Verpleegkundigen nemen dagelijks vele grote en kleine beslissingen.

De vaak tegengestelde belangen, waarden, normen en regels maken het werk complex. Hoe kan je in dit complexe, morele werkveld bepalen wat juist is om te doen?

‘Behandel de ander zoals de ander behandeld wil worden

Er zijn verschillende manieren om tot ons handelen te komen. Vaak gebeurt handelen automatisch en onbewust. Vanuit ideeën die je zelf goed acht en logisch vindt: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Oftewel: behandel de ander zoals jezelf behandeld wilt worden. Een dergelijke manier van kijken kan gericht zijn op jezelf of het welzijn van de ander. Maar heeft de ander wel dezelfde ideeën? Iedereen heeft per definitie een unieke kijk op de wereld en beziet situaties vanuit een eigen gezichtspunt.

De kern van ethiek zit hem in het kunnen wisselen van perspectief. Durven twijfelen aan je eigen ideeën, mening en oordelen. Niet direct zoeken naar een oplossing, maar vanuit een onderzoekende houding op zoek gaan naar wat van waarde is. Wat vind jij belangrijk? Wat vindt de patiënt belangrijk? Hoe zou het zijn als jij in de schoenen van de patiënt stond?

Een aanvulling op de regel kan dan zijn: behandel de ander zoals de ander behandeld wil worden. Een dergelijke manier van kijken veronderstelt een nieuwsgierigheid naar een ander perspectief en vraagt om samenwerking. Niet om onbeperkt zorg te leveren en ook niet om over je eigen grens te gaan, maar het kan uitdagen om je eigen kaders en ideeën wat losser te benaderen.

Verschillende manieren van kijken zijn behulpzaam en kunnen elkaar aanvullen. Bewust en met aandacht voor de complexiteit van het werkveld. Welk appel doet deze situatie op jou? Rekening houdend met grenzen en mogelijkheden kun je samen onderzoeken naar wat in deze specifieke situatie goede zorg is.

De ene keer is je eigen morele kompas dominant, de andere keer andermans ethiek. Wie mag het zeggen?

ethiekdocent, Hogeschool Utrecht, verpleegkundige (np)