Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Column Hugo Schalkwijk | Geheugen van de zorg

Hugo Schalkwijk
Het Florence Nightingale Instituut (FNI), het online museum voor verpleging en verzorging, viert dit jaar zijn 30 jarig-jubileum. Een mooi moment om stil te staan bij onze geschiedenis, maar vooral bij onze toekomst.
Hugo Schalkwijk, conservator V&VN. Foto: Stijn Rademaker

Het FNI, sinds 2020 onderdeel van beroepsvereniging V&VN, kent een interessante ontstaansgeschiedenis. Het idee voor een museum bestond al langer, maar werd begin jaren ’90 aangewakkerd tijdens een groot congres voor verpleegkundigen in Amsterdam. Dat congres werd georganiseerd ter ere van het allereerste congres voor verpleegkundigen dat 100 jaar eerder plaatsvond in onze hoofdstad.

Tijdens het historische congres, in 1992, was in het toenmalige Amsterdams Historisch Museum een tentoonstelling getiteld Steekhoudend Vakwerk te bezichtigen. Die belichtte de geschiedenis van verpleegkundigen en verzorgenden. Deze tentoonstelling trok binnen enkele maanden maar liefst 90.000 bezoekers, een groot succes.

Langgekoesterde wens

In 1993 werd de Stichting Museum voor Verpleging en Verzorging opgericht, een belangrijke eerste stap richting een permanent museum voor verpleging en verzorging in Nederland. Voor Hanneke Hillmann, destijds hoofd van de verplegingsdienst van het AMC en lange tijd voorzitter van de stichting, was dit een langgekoesterde wens. Ze merkte op: ‘We hadden een klompenmuseum, een kaasmuseum, een tegeltjesmuseum… Iedereen zorgde voor zijn geschiedenis, behalve verpleegkundigen.’

In mei 1998 opende het museum zijn deuren in Angerlo. Na een succesvolle periode in Zetten werd het fysieke museum omgedoopt tot het Florence Nightingale Instituut en ging het als het eerste museum in het Nederlandse Museumregister verder als een digitaal museum.

‘FNI: op naar de volgende 30 jaar’

Als onderdeel van V&VN profileert het FNI zich als het geheugen van de zorg. Belangrijke verhalen zitten er verborgen in deze rijke collectie van ongeveer 1500 objecten (variërend van urinalen tot uniformen), meer dan 1000 verpleegkundige insignes, 5000 foto’s, 8000 vakbladen, les- en gedenkboeken, 400 egodocumenten en waardevolle archieven van personen en beroepsverenigingen. Een deel van de collectie is inmiddels gedigitaliseerd en beschikbaar op www.fni.nl.

Inclusiever

Een collectie is nooit af: tijdens bijvoorbeeld Covid-19 schreven verpleegkundigen en verzorgenden elke dag geschiedenis. Ook over periodes langer geleden willen we meer te weten komen. Daarbij streven we naar een inclusievere weergave van verpleegkundigen en verzorgenden in onze collectie. Met aandacht voor diversiteit, zoals verpleegkundigen en verzorgenden van kleur, uit de lhbti-gemeenschappen en mannen in de zorg.

Deze verhalen worden nog te weinig verteld of gedocumenteerd. Ook kan de collectie een nog diverser beeld laten zien van het werk van verpleegkundigen. Dus niet alleen het ziekenhuis, maar ook de wijk, ouderenzorg of bijvoorbeeld de gehandicaptenzorg. Dit willen we bereiken door meer historisch onderzoek te verrichten naar onze collectie en veel meer te verzamelen samen met de beroepsgroep.

Zo bouwen wij samen aan een sterker, diverser en inclusiever geheugen van de zorg. Op naar de volgende 30 jaar!

Hugo Schalkwijk Foto: Stijn Rademaker