Stel je het volgende scenario voor. Mevrouw M., 91 jaar, lerares geweest, 10 jaar weduwe, gebruikt binnenshuis een stok en buiten een rollator. Woont nog zelfstandig en is daar bijzonder trots op. Thuis gevallen, zoon vindt haar, naar de eerste hulp, arm gebroken, opgenomen op een afdeling voor geriatrische revalidatiezorg.
Daar valt ze weer, wanneer ze ’s nachts naar toilet gaat. Slaapdronken staat ze extra wankel op de benen en vergeet de stok of rollator te pakken. Gelukkig geen letsel. Medewerkers drukken haar op het hart dat ze moet bellen. Dat doet mevrouw M. niet.
De medewerkers wikken en wegen. Ze voelen zich verantwoordelijk voor mevrouws veiligheid en willen het risico op letsel of schade minimaliseren. Maar ze willen ook recht doen aan haar behoefte aan autonomie en zelfrespect, dat cruciaal is voor haar gevoel van menswaardigheid.
Wat doen ze? Ze gaan in gesprek met mevrouw M. Proberen haar zorgen te begrijpen. Ze vindt het vreselijk om afhankelijk te zijn van anderen, vooral voor intieme zorghandelingen. Iemand anders die haar billen afveegt, vindt ze verschrikkelijk. Het is van groot belang voor haar gevoel van waardigheid dat ze dat zelf kan.
Medewerkers betrekken haar zoon erbij voor het vinden van een oplossing die voldoet aan de behoeften van zijn moeder, maar ook zo min mogelijk risico’s met zich meebrengt. Er vindt respectvolle communicatie plaats, om samen te zoeken naar oplossingen die voldoen aan veiligheid én menswaardigheid.
Die oplossing wordt voor mevrouw M. gevonden in het gebruik van een postoel naast haar bed, verstopt achter een kamerscherm. Dat geeft haar zelfstandigheid en eigenwaarde én zorgt ervoor dat ze ’s nacht niet alleen naar het toilet loopt, met alle risico’s van dien.
Aansluiten bij wat mensen nodig hebben en belangrijk vinden, vraagt vaak niet om grootse of ingewikkelde oplossingen. Het vraagt om creatief en praktisch denken vanuit behoeften van cliënten en dat wat voor hen het meest waardevol is. Zorgverleners die dat willen en kunnen doen, dát wens ik alle cliënten toe!
