In 2008 verscheen het rapport Doorbreek de rituelen van het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging. Een lijst met verpleegkundige handelingen die zinloos zijn in de zorg. Negen jaar later volgde de door het Radboudumc ontwikkelde Beter laten-lijst: verpleegkundige handelingen die onnodig zijn.
Door onnodige verpleegkundige handelingen te vermijden, krijgen verpleegkundigen meer tijd voor zorg die er wél toe doet. Het lijkt zo eenvoudig om overbodige verpleegkundigen handelingen niet meer uit te voeren, maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger. Deels omdat dagelijkse routines moeilijk zijn los te laten en deels omdat de patiënt erom vraagt. Verpleegkundigen zijn zich hier soms van bewust, maar vaak niet. Hoe dit in de dagelijkse praktijk te veranderen, is een grote uitdaging.
Binnen het programma Zorgevaluatie en Gepast Gebruik (ZE&GG) is in nauwe samenwerking met V&VN het verpleegkundig implementatieproject KwaliTIJD gestart. Dat is bedoeld om de Beter laten-lijst te implementeren en zo het aantal onnodige verpleegkundige handelingen te verminderen. Verpleegkundigen in tien ziekenhuizen worden hierbij ondersteund. Zij leren van de opgedane ervaringen en praktische tools. Een werkboek en stappenplan zijn inmiddels ontwikkeld: Implementeren voor verpleegkundigen. Iedere verpleegkundige in Nederland kan de toolkit gebruiken.
Een voorbeeld vind je in de rubriek Proefschriften op pagina 45. In een van de beschreven promotieonderzoeken staat goede preoperatieve voedingszorg aan patiënten centraal. Richtlijnen over nuchterbeleid geven aan dat patiënten tot zes uur voor de operatie mogen eten en tot twee uur mogen drinken. Het bleek dat patiënten veel langer nuchter worden gehouden en na het onderzoek korter nuchter zijn.
Dankzij de in deze studie ontwikkelde toolkit kregen patiënten betere voedingszorg en werd meer patiëntgerichte zorg gegeven. Verpleegkundigen kunnen dit toepassen in hun eigen praktijk. Goede zorg leveren is gericht op zorg die er toe doet én op het laten van handelingen die beter nagelaten kunnen worden. Dit blijft een uitdaging.
