Wat is de vraagstelling van je proefschrift?

Separatie is een interventie met risico op ernstig nadeel voor patiënten op psychiatrische afdelingen. Desondanks wordt separatie nog steeds gebruikt, vooral bij agressie van patiënten. Verpleegkundigen hebben een cruciale rol bij de keuze om patiënten te separeren. Het doel van dit proefschrift is de kennis te vergroten over de invloed van verpleegkundigen op agressie van patiënten en de keuze voor separatie.

Wat zijn je belangrijkste bevindingen?

Patiënten en verpleegkundigen bleken het grotendeels eens te zijn over de gebeurtenissen na het ontstaan van agressie. Patiënten lijken de ernst van het incident als minder te hebben ervaren dan de verpleegkundige. Er bestaat inmiddels consensus over het ontbreken van een therapeutisch effect van separatie. Verpleegkundigen beschouwen separatie echter als noodzakelijk bij gevaarlijke (gewelds)situaties.

In verpleegkundige teams bestaand uit merendeel vrouwelijke verpleegkundigen werd meer agressie gezien en meer separatie uitgevoerd. Teams met een hoge gemiddelde score op persoonlijkheidstrek extraversie waren geassocieerd met een hogere kans op verbale agressie van patiënten.

Daarnaast leken teams met een hoge gemiddelde score op persoonlijkheidstrek neuroticisme geassocieerd met meer kans op fysieke agressie. Hoge scores in teams op persoonlijkheidstrek openheid was geassocieerd met minder separaties.

Wat betekent dit voor de praktijk?

De wetenschap is, ook na dit proefschrift, nog niet zover dat we met enige zekerheid kunnen beweren welke samenstelling van verpleegkundige teams ideaal is om agressie en separatie te voorkomen. Maar kennis over de invloed van de persoonlijkheid van verpleegkundigen biedt nieuwe oplossingsrichtingen. Persoonlijkheid heeft invloed op de interactie en contactgroei tussen patiënten en verpleegkundigen.

Intensief, menselijk contact tussen verpleegkundigen en patiënten lijkt de sleutel tot verbetering. Hiervoor zijn verpleegkundigen nodig die zich veilig voelen en goed toegerust zijn voor hun taak. Zo kan optimale verpleegkundige zorg geboden worden aan kwetsbare patiënten op psychiatrische afdelingen.

Paul Doedens, Unlock the doors – Aggressive behaviour and seclusion on closed psychiatric wards Proefschrift Universiteit van Amsterdam, oktober 2021.