Problematisch alcoholgebruik heeft veel invloed op gebieden als arbeid, gezondheidszorguitgaven, chronische ziekten en ongelukken. Preventing harmful alcolhol use, het in mei verschenen rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD), adviseert overheden schadelijk alcoholgebruik aan te pakken met een allesomvattende benadering. Het gaat bijvoorbeeld om een verbod op alcoholreclame voor kinderen, hogere alcoholaccijnzen, verbod op het goedkoop aanbieden van alcohol en betere screening en meer counseling van alcoholpatiënten in de eerste lijn.
Ouderen
In Nederland consumeren mannen 14,8 liter pure alcohol per jaar en vrouwen 4.5 liter; 27 procent van de volwassenen heeft minstens één keer per maand te maken met binge drinken. Vooral bij ouderen stijgt het alcoholgebruik. Als genoemde samenhangende maatregelen worden toegepast, scheelt dat in 2050 143 miljoen euro per jaar aan gezondheidskosten en vermindert het aantal verzuimdagen met 6.900 arbeidsplaatsen.
Signaleren
Welke rol kunnen verpleegkundigen spelen bij een leefstijlinterventie gericht op het verminderen van alcoholgebruik? Uit een onderzoek van Bovens e.a. (2019) blijkt dat wijkverpleegkundigen zichzelf vooral een signalerende rol zien vervullen bij ouderen; wanneer zij meer kennis hebben over alcoholgebruik nemen hun signaleringsvaardigheden toe. Anderzijds voelen zij zich niet bekwaam om interventies uit te voeren. Deze liggen veel meer bij de praktijkondersteuner ggz, naar wie de huisarts een patiënt met een alcoholprobleem laagdrempelig kan verwijzen. Maar ook in het ziekenhuis kan meer aandacht worden besteed aan problematisch alcoholgebruik van patiënten, wanneer artsen en verpleegkundigen hier structureel aandacht aan zouden besteden. Een derde van het aantal patiënten op de SEH meldt zich met een alcoholgerelateerd probleem.
Bovens R, Dupont BHM, van den Hooven J & Rozema, A. Preventie van problematisch alcoholgebruik bij ouderen: Eindverslag van een voorstudie voor de call Werkzame Elementen van ZonMw. Tranzo, TiU & CAPHRI Maastricht. 2019.
